1968 - 2008...Μα πότε κιόλας πέρασαν 40 χρόνια!!!

Κι όμως πέρασαν. 40 χρόνια απο το Μάη που συγκλόνισε τον κόσμο. Από τόν Γαλλικό Μάη.

Ο ΓΑΛΛΙΚΟΣ ΜΑΗΣ (του Βαγγέλη Καραγεώργου, απο το περιοδικό ΚΟΚΚΙΝΟ)

O Μάης του `68, στη γαλλική και στη διεθνή εκδοχή του, αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά κοινωνικοπολιτικά γεγονότα του 20ού αιώνα. Παραμένει μια εξέγερση που μπορεί να μην ανέτρεψε τον καπιταλισμό, αλλά που μετά απ` αυτήν τίποτα δεν ήταν πια το ίδιο. Σηματοδότησε το τέλος της οικονομικής άνθησης και της πολιτικής σταθερότητας του καπιταλισμού μετά τον Β` Παγκόσμιο Πόλεμο. Σήμανε το τέλος της νομιμοποίησης του σταλινισμού στις χώρες του "υπαρκτού σοσιαλισμού". Έφερε σημαντικές ανακατατάξεις στο πολιτικό σκηνικό των χωρών της Δυτικής Ευρώπης. Έφερε ξανά στο προσκήνιο τις επαναστατικές ιδέες και τις επαναστατικές οργανώσεις που μεταπολεμικά είχαν σχεδόν εξαφανιστεί από το προσκήνιο. Για παράδειγμα τόσο στην Ιταλία όσο και στη Γαλλία οι επαναστατικές οργανώσεις δεν είχαν πάνω από 100 μέλη πριν το `68 ενώ μετά από αυτό τα μέλη τους εκτοξεύτηκαν στις 30.000. Ακόμη ο Μάης έδωσε πολύ μεγάλη ώθηση σε κάθε λογής κινήματα κοινωνικής διεκδίκησης και στην πραγματικότητα η σύγχρονη ιστορία των κινημάτων αρχίζει μετά από αυτόν.
Τέλος, αν και δεν πέτυχε το "στρατηγικό" του στόχο, έφερε τεράστιες αλλαγές σε κάθε σφαίρα της κοινωνικής ζωής, από αλλαγές στην επικοινωνία και την αισθητική μέχρι αλλαγές στην εμφάνιση ή τη σεξουαλική ζωή των ανθρώπων.Για όλους αυτούς τους λόγους η ενασχόληση με τον Μάη δεν έχει επετειακή αλλά ουσιαστική σημασία. Πολύ περισσότερο που η μελέτη του `68 μπορεί να μας τροφοδοτήσει με χρήσιμα συμπεράσματα για την πάλη της Αριστεράς σήμερα. Αρκεί να αποφύγουμε τις παγίδες που κρύβει συχνά ο επαναστατικός βολονταρισμός, η ταύτιση του τότε με το τώρα, το λάθος να ανακαλύπτουμε ευθείες αναλογίες ανάμεσα σε διαφορετικές εποχές. Η επικαιρότητα του Μάη δεν προκύπτει με γραμμικό τρόπο αλλά με την πολύ πιο επίπονη διαδικασία της προσαρμογής των συμπερασμάτων στις σημερινές συνθήκες, που -όπως πάντα- έχουν κάποιες αναλογίες αλλά και πολύ μεγάλες διαφορές.

Η εξέγερση ήρθε ξαφνικά

Η ξαφνική εισβολή στο προσκήνιο της "αφομοιωμένης" εργατικής τάξης, των "αδιάφορων" φοιτητών και των καταπιεσμένων σε Ανατολή και Δύση.
Το βράδυ της Πρωτοχρονιάς του 1968 το Παρίσι διασκέδαζε αμέριμνο. Όλοι είχαν την αίσθηση ότι απλώς καλωσoρίζουν άλλη μία χρονιά σαν όλες τις άλλες. Κανείς δεν ήταν σε θέση να προβλέψει ότι σε λίγους μόλις μήνες συνθήματα όπως "Μία μόνο λύση, επανάσταση", "Η φαντασία στην εξουσία" ή "ρεφορμισμός = χλωροφόρμιο" θα ήταν στην ημερήσια διάταξη και θα φωνάζονταν μαζικά σε διαδηλώσεις εκατοντάδων χιλιάδων. Κανείς, ούτε καν οι διανοούμενοι της Αριστεράς: οι αναλύσεις στα έντυπα του χώρου έκαναν λόγο για την αφομοίωση της εργατικής τάξης από το μεταπολεμικό οικονομικό θαύμα του καπιταλισμού.
Oι φοιτητές...
Κανείς δεν είχε προσέξει ότι η νεολαία κάθε τρεις και λίγο διαδήλωνε κατά του πολέμου στο Βιετνάμ. Ίσως γιατί οι παριζιάνικες διαδηλώσεις ήταν λιγότερο μαζικές από τις αντίστοιχες στο Λονδίνο ή το Βερολίνο. Κι όμως, ήταν αυτές που δημιούργησαν το υπόστρωμα για την αναταραχή που ερχόταν στα πανεπιστήμια. Μαζί με την τεράστια μαζικοποίηση των πανεπιστημίων στις δεκαετίες του `50 και του `60 από γόνους εργατικών ή μικροαστικών οικογενειών, που σπούδαζαν με το όνειρο της κοινωνικής ανέλιξης αλλά πολύ γρήγορα διαπίστωναν ότι η καπιταλιστική κρίση που αχνοφαινόταν τους προόριζε για το κλαμπ των χαμένων προσδοκιών.
Κανείς ακόμη δεν είχε προσέξει ένα απότοκο αυτής ακριβώς της μαζικοποίησης των ΑΕΙ: στο πάρκινγκ για υπεράριθμους φοιτητές που είχαν δημιουργήσει στο παριζιάνικο προάστιο της Ναντέρ, είχαν αρχίσει οι εκδηλώσεις της σπουδαστικής δυσαρέσκειας. Η εισβολή φοιτητών στους γυναικείους κοιτώνες της εστίας είχε αντιμετωπισθεί βίαια από το κράτος, γεγονός που με τη σειρά του είχε οδηγήσει στην κατάληψη της πρυτανείας του πανεπιστημίου της Ναντέρ από 142 φοιτητές (σε σύνολο 12.000), που είχαν συγκροτήσει το κίνημα της 22 Μάρτη με ηγέτη τον 23χρονο τότε Ντανιέλ Κονμπετίτ. Ήταν η βίαιη αντιμετώπιση από τα ΜΑΤ αυτής της κατάληψης που οδήγησε στη βραδιά της 10ης Μαΐου, τη βραδιά που έμελλε να αλλάξει το Παρίσι, τη Γαλλία και τον κόσμο όλο.
Την Παρασκευή 10 Μαΐου φοιτητές που διαδήλωναν για την καταστολή της κατάληψης της Ναντέρ εισήλθαν στο Καρτιέ Λατέν. O πρόεδρος Ντε Γκολ πήρε μια απόφαση για την οποία πρέπει να μετάνιωσε πικρά εκ των υστέρων. Έδωσε εντολή στα ΜΑΤ να χτυπήσουν τη διαδήλωση. Oι φοιτητές αυτή τη φορά δεν το έβαλαν στα πόδια: αντιστάθηκαν υψώνοντας οδοφράγματα και απαντώντας στα δακρυγόνα με βροχή από πέτρες. Η ώρα είχε πάει 5 το πρωί όταν η αστυνομία κατάφερε να εκκενώσει τη γειτονιά των φοιτητών. Το κακό όμως για το σύστημα είχε ήδη γίνει.

...και οι εργάτες

Oι εργάτες, που ξαγρύπνησαν ακούγοντας στο ραδιόφωνο την περιγραφή της σύγκρουσης των παιδιών τους με τα ΜΑΤ, ανάγκασαν τις ηγεσίες των συνδικάτων τους να κηρύξουν 24ωρη απεργία τη Δευτέρα 13 Μαΐου. Η χώρα παρέλυσε και οι εργάτες συνειδητοποίησαν τη δύναμή τους. Βοήθησε σε αυτό και η διαδήλωση του ενός εκατομμυρίου στο Παρίσι.
Στις 15 Μάη άρχισαν οι καταλήψεις των εργοστασίων. Η πρώτη έγινε σε ένα εργοστάσιο κατασκευής αεροσκαφών στη Ναντ, το Σούντ Αβιασιόν. Μια μικρή ομάδα τροτσκιστών γύριζε τα τμήματα του εργοστασίου προπαγανδίζοντας το ξεχείλωμα της 15λεπτης στάσης που είχαν κηρύξει τα συνδικάτα. Το βράδυ της ίδιας μέρας η πρόταση της κατάληψης είχε περάσει. Το παράδειγμα του εργοστασίου της Ναντ γενικεύτηκε και στο τέλος της εβδομάδας όλα τα εργοστάσια και τα μεγάλα εμπορικά καταστήματα τελούσαν υπό κατάληψη, που διήρκεσε ένα μήνα. Θα διαρκούσε κι άλλο, αφού δεν σταμάτησε επειδή κουράστηκαν οι εργαζόμενοι αλλά επειδή το συνδικάτο (το οποίο ήλεγχε το Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας) άρχισε να κλείνει μία μία τις καταλήψεις με πρόσχημα τις εκλογές που είχε κηρύξει ο Ντε Γκολ για τα τέλη Ιούνη. Το ΚΚΓ για μία ακόμη φορά μετά το `36 είχε παίξει το ρόλο του σωσίβιου για το σύστημα. O δρόμος είχε στρωθεί για τη Δεξιά, που πάτησε πάνω στην υποχώρηση του κινήματος ,στην απογοήτευση που αυτή δημιούργησε και στην τρομοκρατία που δημιούργησε η ίδια η Δεξιά για να κερδίσει τις εκλογές. Εκεί που λίγο πριν όλοι πίστευαν στη δύναμη της συλλογικότητας, που μπορεί να λύσει και τα ατομικά προβλήματα, τώρα το κλείσιμο των καταλήψεων και η απογοήτευση ενίσχυαν σε τεράστιο βαθμό την εξατομίκευση και τους δισταγμούς.
O Μάης κρίθηκε από την πορεία των κινητοποιήσεων της εργατικής τάξης. Όχι από κάποιο βίτσιο των μαρξιστών, αλλά επειδή μόνο οι εργάτες έχουν τη συλλογική δύναμη και μπορούν μέσα από την απεργιακή τους δράση να παραλύσουν τον καπιταλισμό, αφού όταν οι εργάτες δεν δουλεύουν "δεν κουνιέται τίποτα" και η κοινωνική, οικονομική και κατασταλτική οργάνωση των καπιταλιστών παραλύει. Δυστυχώς όμως μέσα στους εργάτες τη δύναμη είχε ο σταλινικός ρεφορμισμός, που η πολιτική του οδηγεί ιστορικά πάντα σε ήττες τους εργαζόμενους. Oι δυνάμεις των επαναστατών της τροτσκιστικής Αριστεράς στη συγκεκριμένη χώρα μέσα στους εργαζόμενους ήταν εξαιρετικά ισχνές. Η κάπως μεγαλύτερη δύναμη που είχε η Λίγκα στους φοιτητές εξουδετερώθηκε, αφού πολύ συνειδητά το ΚΚΓ δεν επέτρεψε να πλησιάσουν οι φοιτητές με τους εργάτες, χρησιμοποιώντας ακόμη και βίαια μέσα για να κρατήσει μακριά τη νεολαία από τους εργατικούς χώρους. Έτσι, παρότι η κόκκινη σημαία του αγώνα στις 15 Μάη πέρασε "από τα αδύναμα χέρια των φοιτητών στα στιβαρά μπράτσα των εργαζομένων", η έφοδος των τελευταίων στους ουρανούς ακυρώθηκε...