ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΗΣ ΤΣΙΧΛΑΣ;

Αν πιστέψουμε τα όσα ακούμε τις τελευταίες μέρες, σχετικά με το διαβόητο πλέον … «Φεστιβάλ» της Μαστίχας (της τσίχλας θα ήταν ορθότερο!), τότε απ’ το νησί μας, κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, πρέπει να πέρασαν αυτοπροσώπως, ο Γιεχούντι Μενουχίν, ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς, ο Πακο Ντε Λουτσία, η Μαρία Κάλας, οι Πίνκ Φλόυντ, τα μπαλέτα Μπολσόϊ, ο Μορίς Μπεζάρ, ο Πήτερ Μπρούκς και μερικοί ακόμοι πιο …«δεύτεροι» όπως ο Ντιούκ Έλλιγκτον ή το κουαρτέτο Μπρόνσκι. Και όλοι αυτοί υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση (τουλάχιστον) του Φον Κάραγιαν. Μπορεί οι περισσότεροι εξ αυτών να μην βρίσκονται πια στην ζωή, όμως μόνο η παρουσία τους θα μπορούσε ίσως να δικαιολογήσει τις διθυραμβικές κριτικές που ακούσαμε να απευθύνονται από την πλειοψηφία των δημοτικών συμβούλων της συμπολίτευσης, προς την καλλιτεχνική διευθύντρια του εν λόγω «φεστιβάλ».

Επίσης θα πρέπει να πιστέψουμε ότι η … παντελώς άγνωστη (από τον Όμηρο, τον Κοραή, τον Βάμβα, τον Χρήστου…) Χίος, έγινε πασίγνωστη στα πέρατα του κόσμου, επειδή κάποια κυρία καλλιτεχνική διευθύντρια, κατάφερε επιτέλους (!!!) να φέρει στη Χίο τον κ. Πλιάτσικα και την κ. Αλεξίου! (οι οποίοι ειρήστω εν παρόδω, εμφανίστηκαν σε τουλάχιστον άλλα 30 σημεία της επικράτειας το καλοκαίρι). Πιστεύω ότι από αύριο κιόλας, πληθώρα τουριστών θα επισκεφθεί το νησί μας προκειμένου να αποτίσει φόρο τιμής στο μέρος που … τραγούδησαν η κ. Γαλανη και η κ. Αρβανιτάκη (σε καμία περίπτωση η αναφορά μου δεν έχει να κάνει με την αναμφισβήτητη αξία των προαναφερόμενων καλλιτεχνών. Όμως τα πάντα έχουν κάποιο όριο!).

Με λύπη διαπιστώνω ότι για μία ακόμη φορά, το μόνο που κάναμε ήταν να «αναδείξουμε» τέσσερα εκ των κυριοτέρων νεοελληνικών – νεοχιακών «προτερημάτων»:
• Την σιγουριά ότι εφόσον εκλεγούμε κάπου, ξαφνικά γινόμαστε ειδικοί επί παντός επιστητού (από τον πολιτισμό έως την …εθνική άμυνα). Είναι το γνωστό σύνδρομο του «εκλεγμένου ξερόλα».

• Την ευκολία με την οποία μετονομάζουμε την οποιαδήποτε πανήγυρη (εμποροπανήγυρη, ζωοπανήγυρη, μουσικοπανύγηρη κ.τ.λ) σε «Φεστιβάλ».


• Την απόλυτη πεποίθηση μας ότι οι λουκουμάδες κατασκευάζονται και με άλλα υλικά, εκτός της πατροπαράδοτης ζύμης.

• Και τέλος την εξαιρετική μας ικανότητα, να δίνουμε την ευκαιρία σε διάφορα «τσακάλια», να μας αντιμετωπίζουν περίπου ως αφελείς ιθαγενείς ή σαν κότες που γεννούν χρυσά αυγά!


Θα μπορούσε το θέμα να αποτελέσει αντικείμενο μιας σάτιρας η οποία να πραγματεύονταν την αφέλεια, την άγνοια, τη ματαιοδοξία υμών των Χίων (ή των αρχόντων μας αν προτιμάτε). Κάτι σαν σύγχρονο «Χιακής Μωρίας Εγκώμιον». Και δεν θα είχα καμία αντίρρηση αν αυτό δεν στοίχιζε ένα σεβαστό ποσό το οποίο σίγουρα θα λείψει από κάποιον άλλη σοβαρή πολιτιστική δραστηριότητα.

Ας αφήσουμε όμως τα …ανέκδοτα για να ασχοληθούμε με το θέμα με την σοβαρότητα που του αρμόζει. Κατ’ αρχάς θα πρέπει να δώσουμε συγχαρητήρια στην δημοτική αρχή που αποφάσισε να διαθέσει ένα σεβαστό ποσό για τον πολιτισμό! Να δώσουμε συγχαρητήρια επίσης, σε όποιον σκέφθηκε ότι η λειτουργία ενός Φεστιβάλ στο νησί μας θα μπορούσε (υπό όρους) να αποφέρει πολλαπλά οφέλη. Μέχρις εκεί όμως. Γιατί από κει και πέρα ότι έγινε αγγίζει τα όρια της γελοιότητας!

Κατ’ αρχάς, ο αχταρμάς μουσικών εκδηλώσεων που έλαβε χώρα στο νησί μας, σε καμία περίπτωση δεν είναι Φεστιβάλ. Ένα (σοβαρό) φεστιβάλ είναι ένα νομικό πρόσωπο με υπηρεσιακό μηχανισμό, διοικητικές δομές, υλικοτεχνική υποδομή κ.τ.λ. Κυρίως με συγκεκριμένη στόχευση και θεματολογία. Είδαμε κάτι τέτοιο; Όχι φυσικά! Το χειρότερο είναι ότι δεν είδαμε καμία πρόθεση προς αυτή την κατεύθυνση. Γιατί; Γιατί οι άνθρωποι που ασχολήθηκαν, είναι άσχετοι με το αντικείμενο του πολιτισμού (Είπαμε. Το σύνδρομο του «ξερόλα»).

Παρακολουθώντας ραδιοφωνική συνέντευξη της καλλιτεχνικής διευθύντριας, την άκουσα με έκπληξη να διατείνεται ότι έθεσε τις βάσεις για την εδραίωση του «φεστιβάλ». Σε ερώτηση μου, για το πώς εννοεί αυτές τις «βάσεις», τι ακριβώς έμεινε στο νησί (από διοικητική, υλικοτεχνική ή άλλη υποδομή που θα χρησιμοποιηθεί για την επόμενη διοργάνωση) πήρα την απάντηση, ότι φτιάχτηκαν κάποιες …τουαλέτες στα Καρδάμυλα. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν να οικοδομήσουμε τον θεσμό του Φεστιβάλ στο νησί μας, από τις … τουαλέτες των Καρδαμύλων!!!

Όσο και αν προσπαθήσαμε να καταλάβουμε που συνίσταται η «τρομερή επιτυχία» του «φεστιβάλ», δεν ακούσαμε τίποτα παραπάνω από την μόνιμη επωδό: «Μα τις εκδηλώσεις παρακολούθησε πολύς κόσμος !». Αυτό λοιπόν είναι το κριτήριο; Μα και τις περσινές και τις προπέρσινες συναυλίες, πολύς κόσμος τις παρακολούθησε. Χωρίς αυτό να μας στοιχίσει 65.000 € (η αμοιβή της καλ. Διευθύντριας) επιπλέον. Και επί τέλους αν το κριτήριο είναι η προσέλευση του κόσμου και μόνο, φέρτε του χρόνου την Καλομοίρα και τον Ρουβά!

Δυστυχώς τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι πολλά. Ιδού μερικά εξ αυτών:
• Ποιος όρισε την καλλιτεχνική επιτροπή του «φεστιβάλ» και με ποια κριτήρια; Συνεδρίασε ποτέ αυτή η επιτροπή;

• Ποιος όρισε τους στόχους, τους σκοπούς και το περιεχόμενο του «φεστιβάλ»;


• Ποιος επέλεξε την συγκεκριμένη καλλιτεχνική διευθύντρια; Είχε δει προηγούμενη δουλειά της; (στην καλλιτεχνική διεύθυνση εννοείται). Όσο και να έψαξα, δεν βρήκα πουθενά την συγκεκριμένη κυρία να υπογράφει την καλλιτεχνική διεύθυνση κάποιας διοργάνωσης (συγγνώμη προκαταβολικά αν κάνω λάθος).

• Εξετάστηκαν οι περιπτώσεις άλλων, σοβαρών ανθρώπων του πολιτισμού, καλλιτεχνών και των ίδιων, οι οποίοι ανταπεξέρχονται με τεράστια επιτυχία στον δύσκολο ρόλο της καλλιτεχνικής διεύθυνσης, εδώ και χρόνια (π.χ Ντόρα Μπακοπούλου Φεστιβάλ Αίγινας ή Παρασκευάς Καρασούλος Φεστιβάλ Υμηττού και πολλοί άλλοι);


Θα μπορούσαμε επί μακρόν να θέτουμε ερωτήματα για τα οποία είμαι σίγουρος ότι δεν υπάρχει ικανοποιητική απάντηση. Δυστυχώς για μία ακόμη φορά πιαστήκαμε «κώτσοι». Χάσαμε την ευκαιρία να διαχειριστούμε ένα σοβαρό ποσό προς όφελος του ολοένα και πιο υποχρηματοδοτούμενου πολιτισμού στο νησί μας.


Όμως σκοπός μου δεν είναι η αποδόμηση ενός, ούτως ή άλλως «γιαλατζί φεστιβάλ», το οποίο κατάφερε να αποδομηθεί από μόνο του. Το νησί μας χρειάζεται πολιτιστικούς θεσμούς. Αρκεί αυτοί να διαχειρίζονται με σύνεση, γνώση και κυρίως με σεβασμό στην τεράστια πνευματική παράδοση του τόπου.

Αν η δημοτική αρχή (ή όποια άλλη) πραγματικά επιθυμεί την δημιουργία ενός πολιτιστικού θεσμού ο οποίος να προσφέρει στον τόπο μας, τότε θα πρέπει να ξεκινήσει από την αρχή, αφήνοντας πίσω «Μεσόγειους», «Τέχνες», ατζέντηδες, Πλιάτσικες και άλλα ευτράπελα. Θα πρέπει να ξεκινήσει από τώρα (για να μην πω από χθες) με την δημιουργία σοβαρής καλλιτεχνικής επιτροπής η οποία να στελεχωθεί με ανθρώπους οι οποίοι να κατέχουν το αντικείμενο του πολιτισμού. Να είναι ανεξάρτητη από κρατικούς ή αυτοδιοικητικούς παράγοντες και όσο το δυνατόν κοινωνικά αντιπροσωπευτική. Η επιτροπή αυτή θα έχει την ευθύνη του ορισμού των στόχων και της κατεύθυνσης ενός σοβαρού Φεστιβάλ. Θα ψάξει να βρει τρόπους οργάνωσης και χρηματοδότησης και κυρίως θα επιφορτιστεί με την πρόσληψη καλλιτεχνικού διευθυντή ο οποίος να μπορεί να υλοποιήσει τις δοσμένες (από την επιτροπή) κατευθύνσεις.

Από κει πρέπει να ξεκινήσουμε αν θέλουμε να θεσμοθετήσουμε έναν αξιοπρεπή θεσμό. Αλλιώς θα περιμένουμε, για μία ακόμη φορά, να έρθει το «παραπέντε» όπου κάποιος άσχετος θα σηκώσει το τηλέφωνο και θα καλέσει τον εξάδελφο της θείας της γιαγιάς του μπατζανάκη του, προκειμένου να μας «εκπολιτίσει». Για μία ακόμη φορά κάποιος θα φύγει απ’ το νησί μας με φουσκωμένες τσέπες, τρίβοντας τα χέρια του από χαρά για την αφέλεια των κουτοχιωτών. Και φυσικά δεν θα φταίει αυτός (ότι ζητάμε παίρνουμε). Θα φταίμε όλοι, κυρίως όμως οι άνθρωποι του πολιτισμού και ειδικότερα όσοι εξ αυτών, αντί να βγουν μπροστά, προτιμούν να παραμένουν βολεμένοι, συμμετέχοντες σε τέτοιου είδους «πανηγύρια» και διαμαρτυρόμενοι κατά τα άλλα για την πολιτιστική ένδεια του νησιού.
Όσο για τους εκλεγμένους μας; Θα πρέπει επί τέλους να απαλλαγούν από σύνδρομα του παρελθόντος. Κανείς δεν τους υποχρεώνει να γνωρίζουν τα πάντα! Πολιτική και μόνο είναι η συμμετοχή τους. Ας αφήσουν τις τεχνικές λεπτομέρειες στους ειδικούς. Αν όμως επιθυμούσαν να αντλήσουν κάποια πληροφόρηση (και αυτό ισχύει και για οποιονδήποτε άλλον άσχετο θα ήθελε να αναμιχθεί) είναι πολύ εύκολο. Βρισκόμαστε στην εποχή της πληροφορίας. Με μία απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο και μια απλή επίσκεψη στις ιστοσελίδες μερικών εξαιρετικά επιτυχημένων περιφερειακών φεστιβάλ, θα τους βοηθούσε να κατανοήσουν τι ακριβώς σημαίνει σοβαρό φεστιβάλ και πόσο αυτό διαφέρει από υπερφίαλες δημοσιοσχεσίτικες φανφάρες.